Systemy pomiarowe

Systemy pomiarowe

Podstawowym warunkiem dokonania prawidłowej naprawy karoserii samochodu powypadkowego jest zastosowanie ramy naprawczej oraz urządzenia do pomiaru karoserii wraz z bazą danych wzorcowych. Próby przywrócenia właściwej geometrii powypadkowej płycie podłogowej bez szybkiego i pewnego zdiagnozowania uszkodzeń, ich zakresu oraz kierunków są zwykle albo nieudane, albo nieopłacalne.

Niepodważalną zasadą jest, że aby dobrze wykonać naprawę, trzeba zmierzyć płytę podłogową przed naprawą, w trakcie oraz po jej zakończeniu. 

Metody mogą być różne. Można co prawda mierzyć tzw. "miarką" lecz jeżeli naprawa ma być wykonana poprawnie, to dokonanie pomiaru trójwymiarowego tą metodą jest albo niemożliwe, albo pochłonie bardzo wiele czasu, stawiając pod znakiem zapytania zarówno dokładność jak i opłacalność całego przedsięwzięcia. Wszyscy obecni użytkownicy ram oraz systemów pomiaru karoserii przyznają, że od chwili gdy zaczęli stosować te urządzenia w swoich warsztatach, to odmieniło ich pracę i nie wyobrażają sobie powrotu do starych metod. Prawidłowa technologia napraw powypadkowych to naprawa z wykorzystaniem następującego wyposażenia:

1. Urządzeń pomiarowych,

2. Urządzeń naprawczych.

Kolejność zaprezentowana powyżej nie jest pomyłką. Metody usuwania uszkodzeń powypadkowych mogą być różne w zależności od wyposażenia warsztatu blacharskiego, możliwości ekonomicznych, a nawet umiejętności czy też przyzwyczajeń blacharza. Nie ma jednak sensu naprawa uszkodzeń bez dokładnej wiedzy o ich zakresie oraz bez możliwości sprawdzenia efektów przeprowadzonych czynności przed wykonaniem zabezpieczeń antykorozyjnych powłok lakierniczych.

Dlaczego pomiary są ważne

Skuteczna i opłacalna naprawa powypadkowa, przeprowadzona pod kontrolą pomiaru trójwymiarowego wsparta porównaniem położenia punkt ów bazowych z danymi porównawczymi pozwala uniknąć dodatkowych operacji i poprawek. Już na etapie produkcji pomiarom poddawane są poszczególne elementy karoserii oraz całe zespoły. Naprawa w oparciu o pomiary daje bardzo duże szanse wyeliminowania błędów kształtu naprawianego nadwozia, co jest szczególnie ważne w strefach mocowaniach elementów zwieszenia kół. Najtrudniejsze do naprawy powypadkowej jest nadwozie samonośne, gdzie bez technologii pomiaru trójwymiarowego prawie niemożliwe jest stwierdzenie nieprawidłowości, które mogą mieć wpływ na geometrię układu jezdnego albo dopasowanie do innych elementów karoserii. W naprawie samochodu, podobnie jak w leczeniu, najważniejsza jest prawidłowa diagnoza. Bez tego trudno dobrać odpowiednie czynności i technologie naprawcze.

Typy systemów i urządzeń pomiarowych

Na rynku można spotkać wiele systemów pomiarowych różniących się konstrukcją, zasadą działania, czy też zastosowaną technologią. Pomimo upływu lat można zauważyć brak znaczącego postępu w konstrukcji urządzeń naprawczo-pomiarowych do napraw powypadkowych. Nadal dominują ramy naprawcze, z tym że częściej zintegrowane z podnośnikami nożycowymi oraz mechaniczne i elektroniczno-komputerowe urządzenia pomiarowe. Urządzenia pomiarowe nadal działają na zasadzie
„trójwymiarowej suwmiarki mechanicznej”, a w elektronicznych wykorzystuje się przetworniki kąta, laser lub ultradźwięki.

Rodzaje pomiarów

Przy pomocy warsztatowych urządzeń pomiarowych można wykonywać dwa rodzaje pomiarów:
3D - pomiar położenia punktów w przestrzeni,
2D - pomiar odległości pomiędzy punktami.

Pomiar 3D

Urządzenia pozwalające na pomiar trójwymiarowy 3D należą do systemów wykorzystujących tzw. współrzędnościową technikę pomiarową.
Pomiary z zastosowaniem urządzeń pomiarowych 3D są dokonywane w układzie odniesienia, którego głównymi elementami są:
• wzdłużna płaszczyzna pionowa (środkowa pojazdu),
• płaszczyzna pozioma (odniesienie „0” dla wysokości),
• płaszczyzna poprzeczna (prostopadła do pozostałych).
Położenie mierzonego punktu określane jest przez wartości trzech współrzędnych. Poprzez określenie położenia punktów w przestrzeni
można utworzyć obraz zmierzonej bryły karoserii, a odbywa się to za sprawą specjalnego oprogramowania lub analizy wykonaj przez obsługującego urządzenie. Dalszym etapem jest porównanie wyników z danymi zawartymi w bazie porównawczej.

Pomiar 2D 

Urządzenia pomiarowe 2D pozwalają jedynie na stwierdzenie odległości pomiędzy punktami, bez określenia ich położenia w przestrzeni. Takich pomiarów można dokonać w zasadzie każdym przyrządem pomiarowym typu miara zwijana, czy też różnego rodzaju liniały i wzorniki. Ze względu na trudną dostępność większości punktów w karoserii konieczne jednak staje się zastosowanie specjalistycznych przymiarów blacharskich. Dodatkowo pozwalają one na zmierzenie odległości pomiędzy
punktami w karoserii pomimo specyficznych kształtów punktów pomiarowych. Należy pamiętać, że mogą to być otwory okrągłe lub podłużne, śruby, nakrętki, narożniki itp. Niektóre przymiary blacharskie posiadają na wyposażeniu trzy końcówki pomiarowe, co w niektórych przypadkach pozwala na strefowy pomiar w trzech płaszczyznach. Jest to jednak zwykle bardzo mało dokładne i niezwykle skomplikowane do powiązania z pomiarami punktów w innej strefie.

Fragment książki "Blacharstwo samochodowe" Bogusław Raatz, udostępniony za zgodą autora.